GIỚI THIỆU
Bối cảnh lịch sử
Nội dung trích dẫn trong Đại Việt Sử Ký:
Cuộc đời của An Tư, sử Việt chép rất sơ lược, như Đại Việt sử ký toàn
thư của Ngô Sĩ Liên chỉ ghi: Tháng 2 (Ất Dậu)… sai người đưa công chúa
An Tư (em gái út của Thánh Tông) đến cho Thoát Hoan, là muốn làm giảm
loạn nước vậy.
Trong Việt sử tiêu án của Ngô Thì Sĩ cũng chỉ ghi: … Thoát Hoan lên
sông Nhĩ Hà, cột liền bè vào làm cầu, cho quân qua sông; quân ta theo
hai bên sông lập đồn để cự lại, không được; ngày đã về chiều, quân giặc
qua được sông vào kinh thành, vua sai đưa An Tư Công chúa cho chúng, để
thư nạn cho nước.
Lượt sử truyện
Đầu năm Ất Dậu (1285), quân nhà Nguyên đã đánh tới Gia Lâm vây hãm
Thăng Long. Thượng hoàng Thánh Tông và vua Nhân Tông đã đi thuyền nhỏ ra
vùng Tam Trĩ, còn thuyền ngự thì đưa ra vùng Ngọc Sơn để đánh lạc hướng
đối phương. Nhưng quân Nguyên vẫn phát hiện ra. Ngày 9 tháng 3 cùng
năm, thủy quân Nguyên đã bao vây Tam Trĩ suýt bắt được hai vua.
Chiến sự buổi đầu bất lợi. Tướng Trần Bình Trọng lại hi sinh ở bờ
sông Thiên Mạc. Trước thế mạnh của đối phương, nhiều tôn thất nhà Trần
như Trần Kiện, Trần Lộng, kể cả hoàng thân Trần Ích Tắc đều quy hàng.
Chi hậu cục thủ Đỗ Khắc Chung được sai đi sứ để làm chậm tốc độ tiến
quân của Nguyên, nhưng không có kết quả. Trong lúc đó, cần phải có thời
gian để củng cố lực lượng, tổ chức chiến đấu, bởi vậy, Thượng hoàng Trần
Thánh Tông bất đắc dĩ phải dùng đến kế mỹ nhân, tức sai người dâng em
gái út của mình cho tướng Thoát Hoan để tạm cầu hòa.
Sau, quân Trần bắt đầu phản công, quân Nguyên đại bại. Trấn Nam vương
Thoát Hoan, con trai của Hốt Tất Liệt đã phải “chui ống đồng để lên xe
bắt quân kéo chạy” để về Tàu.
Chiến thắng, các vua Trần làm lễ tế lăng miếu, khen thưởng công thần,
nhưng không ai nói đến An Tư. Không rõ công chúa còn hay mất, được mang
về Trung Quốc hay đã chết trong đám loạn quân.
Ghi công
Trong Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam, mục từ “An Tư”: “… Một ngày
trong tháng 2 năm 1285, Trung Hiếu hầu Trần Dương nhận lệnh đi thương
thuyết giảng hòa, rồi sai quan hầu cận là Đào Kiên đưa công chúa An Tư
sang dinh tướng Mông Nguyên (Thoát Hoan). Chẳng bao lâu, dưới sự chỉ huy
kháng chiến của Trần Quốc Tuấn, quân Nguyên Mông bị dẹp tan. Trong
chiến công này rõ ràng là có sự đóng góp của công chúa An Tư, người đã
hy sinh vì nạn nước”.
- Phạm Đức Dương, Chủ tịch Hội Khoa học Đông Nam Á ở Việt Nam, viết:
“Nhà Trần trở thành triều đại vinh quang nhất trong lịch sử Đại Việt
vì đã ba lần chiến thắng quân Nguyên, một đội quân đã từng làm mưa làm
gió khắp Á – Âu. Trong chiến công chung đó người ta ghi nhận sự đóng
góp, sự hy sinh thầm lặng của những người phụ nữ, trong số ấy có công
chúa An Tư. Người con gái “lá ngọc cành vàng” ấy vì nợ nước đã ra đi
không trở lại. Nhưng trớ trêu thay, sau chiến thắng quân Nguyên, tháng 7
năm 1285, vua trở về kinh thành hân hoan khen thưởng những người có
công, nhưng không ai nhắc tới công chúa An Tư.”
Nhưng đời sau có người đã ghi ơn công chúa bằng những lời được lưu truyền như sau:
“Dù triều Trần và sử sách có quên nàng thì các thế hệ đời sau vẫn
dành cho nàng sự kính trọng, thương cảm. Khoảng trống lịch sử sẽ được
lấp đầy bằng tình cảm của người đời sau.”
Trong văn học
Khoảng năm 1943, câu chuyện về người công chúa này đã được nhà văn Nguyễn Huy Tưởng viết thành cuốn
tiểu thuyết lịch sử An Tư. Theo nội dung
truyện,
công chúa An Tư có người yêu là Chiêu Thành Vương Trần Thông, con cả
của Thái úy Khâm Thiên Đại Vương Trần Nhật Hiệu. Và sau khi “người
chồng” là Thoát Hoan trốn chạy, “nàng xuống ngựa thắp hương, rồi dập đầu
trên nấm đất (ngôi mộ của Trần Thông) mà khóc rũ dượi…”. Rồi dưới “ánh
trăng bàng bạc, nàng mê man những ngày ruổi ngựa cùng chàng vào Thanh.
Nàng đã đến bên bờ sông Cái, và không ngần ngại văng mình xuống nước…”
Bàn về nhân vật này, PGS.TS. Nguyễn Bích Thu viết:
Trong tiểu thuyết… An Tư tượng trưng cho cái đẹp biết dấn thân, mang
một ý nghĩa lớn lao có thể lay chuyển hàng binh thế trận… Nguyễn Huy
Tưởng bằng tình cảm và lòng ngưỡng mộ của mình đã ghi nhận và tôn vinh
sự hi sinh thầm lặng nhưng quyết liệt của An Tư, một nữ trung hào kiệt
trong tiểu thuyết như một chiến công sánh ngang với Trần Quốc Toản, Trần
Bình Trọng và trường hợp của nàng đáng được lưu danh như tên tuổi các
bậc tiền nhân nhà Trần.
download
Nguồn: downloadsach.com
Ebook
Published:
2016-12-06T10:29:00+07:00
Title:An Tư
Rating:
5 On
22 reviews
