Đại Việt sử ký toàn thư (
chữ Hán: 大越史記全書), đôi khi gọi tắt là
Toàn thư, là bộ quốc sử bằng
chữ Hán và
chữ Nôm của
Việt Nam, viết theo
thể biên niên, ghi chép lịch sử
Việt Nam từ thời đại truyền thuyết
Kinh Dương Vương năm 2879 TCN đến năm
1675 đời vua
Lê Gia Tông nhà Hậu Lê. Bộ sử này được khắc in toàn bộ và phát hành lần đầu tiên vào năm
Đinh Sửu, niên hiệu Chính Hoà năm thứ 18, triều vua
Lê Hy Tông, tức là năm
1697. Nó là bộ chính sử Việt Nam xưa nhất còn tồn tại nguyên vẹn đến ngày nay, do nhiều đời sử quan trong
Sử quán triều Hậu Lê biên soạn.
Bộ sử bắt đầu được
Ngô Sĩ Liên, một vị sử quan làm việc trong
Sử quán dưới thời vua
Lê Thánh Tông, biên soạn dựa trên sự chỉnh lý và bổ sung hai bộ quốc sử
Việt Nam trước đó cùng mang tên
Đại Việt sử ký của
Lê Văn Hưu và
Phan Phu Tiên. Hoàn thành vào niên hiệu Hồng Đức thứ 10 (
1479), bộ sử mới gồm 15 quyển, ghi lại
lịch sử Việt Nam từ một thời điểm huyền thoại là năm 2879 TCN đến năm
1427 khi nhà
Hậu Lê được thành lập và mang tên
Đại Việt sử ký toàn thư[2]. Sau đó, dù đã hoàn thành,
Đại Việt sử ký toàn thư
không được khắc in để ban hành rộng rãi mà tiếp tục được nhiều đời sử
quan trong Quốc sử quán sửa đổi, bổ sung và phát triển thêm. Khoảng niên
hiệu Cảnh Trị đời vua
Lê Huyền Tông, chúa
Trịnh Tạc hạ lệnh cho một nhóm văn quan, đứng đầu là Tham tụng
Phạm Công Trứ, sửa chữa bộ quốc sử của
Ngô Sĩ Liên, đồng thời sai biên soạn tiếp
lịch sử Việt Nam từ năm
1428 đời vua
Lê Thái Tổ đến năm
1662 đời vua
Lê Thần Tông nhà
Hậu Lê[2]. Bộ sử của nhóm
Phạm Công Trứ, gồm 23 quyển, được đem khắc in để phát hành nhưng công việc chưa xong, phải bỏ dở. Khoảng niên hiệu
Chính Hòa đời vua
Lê Hy Tông, chúa
Trịnh Căn lại hạ lệnh cho một nhóm văn quan, đứng đầu là Tham tụng
Lê Hy, tiếp tục khảo đính bộ sử của nhóm
Phạm Công Trứ, đồng thời biên soạn tiếp
lịch sử Việt Nam từ năm
1663 đời vua
Lê Huyền Tông đến năm
1675 đời vua
Lê Gia Tông nhà
Hậu Lê[2]. Bộ quốc sử này lấy tên là
Đại Việt sử ký toàn thư, theo đúng tên mà sử gia
Ngô Sĩ Liên cách đó gần hai
thế kỷ đã đặt cho bộ sử của ông, gồm 25 quyển, được khắc in toàn bộ và phát hành thành công vào năm
Đinh Sửu, niên hiệu Chính Hòa năm thứ 18 đời vua
Lê Hy Tông, tức là năm
1697[2].
Sau khi xuất bản,
Đại Việt sử ký toàn thư tiếp tục được tái bản bởi các hiệu in của chính quyền và tư nhân, không chỉ ở
Việt Nam mà còn trên khắp thế giới, trong nhiều thế kỷ sau. Nửa cuối
thế kỷ 20, ở
Việt Nam xuất hiện các bản dịch
Đại Việt sử ký toàn thư ra
chữ quốc ngữ, phổ biến nhất là bản dịch dựa trên cơ sở bản in
Nội các quan bản - hiện đang lưu giữ tại thư viện
Viện Viễn Đông Bác cổ ở Paris, do
Nhà xuất bản Khoa học xã hội phát hành lần đầu năm
1993.
Đại Việt sử ký toàn thư là bộ chính sử Việt Nam xưa nhất còn tồn tại nguyên vẹn đến ngày nay, là di sản vô giá của văn hóa dân tộc
Việt Nam, là kho tư liệu phong phú không những cần thiết cho ngành sử học mà còn giúp ích cho nhiều ngành khoa học xã hội khác nữa
[3] và cũng là một bộ sử có giá trị văn học. Các bộ quốc sử sau này của
Việt Nam như
Đại Việt sử ký tiền biên,
Khâm định Việt sử Thông giám Cương mục đều được biên soạn dựa trên cơ sở của
Đại Việt sử ký toàn thư.
download
nguồn: vi.wikipedia.org, hoavouu.com
Ebook
Published:
2016-12-07T15:05:00+07:00
Title:Đại Việt sử ký toàn thư
Rating:
5 On
22 reviews
